मिसेस/मिस्ट्रेस

मिसेस/मिस्ट्रेस -संपदा म्हाळगी-आडकर ६/३०/१०  

नचिकेतने आज ‘मिस्टर काय करतात?’ म्हणून पोस्ट टाकली आणि डोक्यात शब्द आला तो ‘मिसेस’. मिस्टर आणि मिसेस हे शब्द बऱ्यापैकी जोडीने वापरले जातात. भारतात मिसेस हा शब्द सरळसोट बायको ह्याअर्थी वापरला जातो. चारचौघात बायकोला उद्देशून तिचं नाव घ्यायचा जमाना आत्ताचा. त्या आधीची पिढी बायकोला चारचौघात “माझी मिसेस” असंच उद्देशत असे. त्यात चूक काहीच नाही, कारण शब्दकोशात मिसेस (स्पेलिंग Mistress) ह्या शब्दाचा अर्थ married woman (लग्न झालेली बाई) हाच दिलेला आहे.

मी अमेरिकेत आले तेंव्हा घरी असताना TV ने माझी सोबत केली. माझ्या अतिरिक्त आणि बऱ्यापैकी अनावश्यक ज्ञानात भरही टाकली. अमेरिकन TV वर नात्यांवर भाष्य करणारे (भाष्य कसले.. त्यांची खिल्ली उडवणारे), नात्यांमधले दुरावे कमी करण्याचा प्रयत्न करणारे (तसा दिखावा करणारे) असे बरेच कार्यक्रम असतात. आणि दुर्दैवाने प्रसिद्धही असतात. तेंव्हा फावल्या वेळात आणि TV वर अजून पाहण्यासारखे काही नसल्यास तो पाचकळपणा मी पाहत असे. 

त्या कार्यक्रमांत, सहसा २ बाया आणि १ पुरुष किंवा २ पुरुष आणि १ बाई असे येतात आणि कचाकचा भांडतात. विषय काय असणार हे तुम्हाला कळलंच असेल, “विवाहबाह्य/नातेबाह्य संबंध”! हे लोक (म्हणजे कार्यक्रमात सहभागी झालेले)  नेहमी आपल्या बायकोला वाईफ म्हणत, which is OK. इथपर्यंत सगळं ठीक आहे. पण ‘त्या’ दुसऱ्या बाईला म्हणजे ‘पती पत्नी और वोह’ मधली ‘वोह’, थोडक्यात ‘ठेवलेल्या बाईला’ ते Mistress (मिस्ट्रेस) म्हणत. (आता खाल्ल्या का आमच्या इंग्रजी ज्ञानाने गटांगळ्या? तर्खडकर वगैरे तर लोटांगणे घालायचे ह्यांच्यापुढे!) मला बापुडीला प्रश्न पडायचा हा बायकोला मिसेस/मिस्ट्रेस का म्हणत नाहीये? बायकोला सोडून तिसरीलाच का मिस्ट्रेस म्हणतोय म्हणून मला स्ट्रेस यायचा. 🙂 पुढे पुढे कळलं कि खरी गोची काय आहे. थोडक्यात काय आपल्याकडची ‘लग्नाची बायको’ इकडे ‘ठेवलेली बाई’ होते.