हौसे, नवसे आणि गवसे

हौसे, नवसे आणि गवसे – संपदा म्हाळगी-आडकर ०७/०६/२०१० 

माझ्या वडिलांचं लहानपण पुण्याजवळच्या, कडूस नावाच्या एका छोट्या गावात गेलं. ह्या गावामध्ये कोपऱ्या-कोपऱ्यावर वेगवेगळे देव-देवता आहेत. प्रत्येक देवाचा सण, उरूस, जत्रेची तिथीही ठरलेली. त्या त्या वेळी ते ते सगळं अजूनही निर्वेध चालू आहे. माझ्या लहानपणी आजी आणि कधी कधी बाबा जत्रेविषयी, उरुसाविषयी गोष्टी सांगत. बाबा सांगायचे, जत्रेत ३ प्रकारची माणसं असतात, हौसे, नवसे आणि गवसे!

हौसे म्हणजे जत्रेची हौस भागवण्यासाठी आलेली हौशी मंडळी. जत्रा “कोणत्या देवाची आहे” ह्याचं ह्या लोकांना फार देणं-घेणं नसतं. हे लोक जत्रेला फक्त एन्जॉय करायला येतात.हि मंडळी टोळक्या-टोळक्याने फिरताना दिसतात.जत्रेला आलेल्या पब्लिकपैकी साधारण ४०-४५% हीच मंडळी असतात. (संत्या, गन्या, पक्या कॅटेगरी)
दुसरे नवसे म्हणजे नवस फेडायला आलेली भाविक मंडळी.हि मंडळी आपल्या सहकुटुंब सहपरिवार आलेली असतात. बोकडाचा बळी देणारी, पोराला पायावर घालणारी, पायऱ्यांवर लोळण घेणारी किंवा भंडाऱ्यात न्हाऊन निघणारी मंडळी हीच.
आणि तिसरा प्रकार गवसे म्हणजे ‘कुठे काही गावतंय का?’ ‘कुठे हात मारता येतोय का?’ असं पाहणारी भुरटी चोर मंडळी. जत्रेला आलेल्या पब्लिकपैकी १०% प्रमाण ह्याच लोकांचं.

मला ब्लॉग लिहून फार काळ झाला नाहीये. माझा ब्लॉग विशेष/ पंचतारांकित आहे अशातली गत नाही. ह्या क्षेत्रातल्या मातबर मंडळींच्या मानाने माझा ब्लॉग ‘कीस झाडकी पत्ती! पण असं असून, ब्लॉगिंग बाबतीत “हौसे, नवसे आणि गवसे” हा अनुभव प्रकर्षाने येऊ लागला आहे. ढोबळ ठोकताळा असा-

ब्लॉगला भेट देणारे हे जर जत्रेला येणारं पब्लिक धरलं, तर ह्यात

६० ते ७०% पब्लिक हे हौशी. त्यांना ‘कोणी’ ‘काय’ आणि ‘कसं’ लिहिलंय ह्याचं त्यांना सोयर-सुतक नसतं. ही मंडळी ब्लॉगर्सच्या कोणत्याश्या साईटवरून, सुरुवातीच्या ४ ओळी वाचून, तुमच्या ब्लॉगवर येतात. विषय, विचार आणि अभिव्यक्ती ह्यांच्याशी त्यांना काही घेणं नसावं. “ते सगळा ब्लॉग वाचतात तरी का?” हा मला न सुटलेला प्रश्न आहे. ही लोकं कधीही ब्लॉगला कॉमेंट द्यायच्या फंदात पडत नाहीत. त्यांना वेळच नसतो तेवढा. सगळं एन्जॉय करण्यात (थोडक्यात वाचण्यात आणि वाचनीय शोधण्यात) हे लोक इतिकर्तव्यता मानत असावेत.

आता नवशांबद्दल बोलू. हे नवसे म्हणजे तुमच्या ब्लॉगला नियमित भेट देणारे, तुमच्या नव्या लेखनासाठी नोंद करणारे, कॉमेंट्स देणारे आणि भविष्यातील कॉमेंट्सला सबस्क्राइब करणारे. कधी कधी लिहिलेलं आवडल्यास/ न आवडल्यास तसं सांगणारे. हे लोक ब्लॉगिंगबाबतीत बरेच सिरिअस असतात (अथवा तसे भासवतात.). असे वाचक साधारण २५-३०%. (ब्लॉगला देवाचे स्थान देण्याचा हा प्रयत्न नाही.)

उरलेले गवसे, हे खऱ्या अर्थी “कुठे काही मिळतंय का?” ह्या शोधार्थ भटकणारे. म्हणजे “आपल्या ब्लॉगवर काहीतरी लिहिण्यासाठी, दुसऱ्याच्या ब्लॉगवर काही मिळतंय का?” 😉 हे लोक म्हणजे, काही न मिळाल्यास वर्तमानपत्रातील बातम्या आपल्या भाषेत परत पोस्ट करणारे, स्वत:च्या ब्लॉगवर दुसऱ्याचे लेखन पोस्ट करून, उचित श्रेयही न देणारे अथवा “हे लिखाण माझे नाही” हे कधीही मान्य न करणारे महाभाग!  बर ह्या लोकांमध्ये काही संकेतस्थळ (वेबसाईट्स) पण आहेत. indiarss.net, Topsy.com सारख्या! अशा गवश्यांचे प्रमाण साधारण ५-७%. (दुसऱ्याच्या लिखाणाने स्वत:च्या ब्लॉगचा ज्यूस वाढवणारी ढापू कॅटेगरी)

तर शेवटी काय जत्रेत सगळ्या प्रकारचे लोक असणारच! आपण आपली ब्लॉगिंग जत्रा चालूच ठेवायची आणि ब्लॉग्जचा उरूसही! हेरंबच्या भाषेत जय ब्लॉगिंग!